Jacek Kaczmarski - Kniazia Jaremy Nawrócenie [tekst, tłumaczenie i interpretacja piosenki]

Jeden z utworów Jacka Kaczmarskiego, które nawiązują do Trylogii Henryka Sienkiewicza. Tę samą genezę posiadają również Podbipięta, Kmicic, i Wołodyjowski.

Tytułowy Kniaź Jarema to Jeremi Michał Korybut Wiśniowiecki (1612 – 1651): książę na Wiśniowcu, Łubniach i Chorolu, dowódca wojsk koronnych oraz wojewoda ruski. Przez pierwszych dwadzieścia lat życia pozostawał wyznawcą prawosławia, po czym nawrócił się na katolicyzm (Lat dwadzieścia duch w nim drzemał / Aż go rzymski Krzyż oświecił). Później, w latach 1648 – 1651, odegrał istotną rolę w tłumieniu powstania Chmielnickiego. Był dowódcą obrony Zbaraża, który przez 43 dni opierał się liczącej 100 - 200 tysięcy żołnierzy armii kozacko-tatarskiej. Jego syn Michał Korybut Wiśniowiecki został w 1669 roku królem Polski (Doczekają koroniarze / Wiśniowieckich na swym tronie!)

Na kartach Ogniem i mieczem Sienkiewicz przedstawił wyidealizowaną sylwetkę Wiśniowieckiego, którego brutalna forma sprawowania władzy (m.in. wbijanie skazańców na pal) często budziła kontrowersje ze strony historyków.

W odróżnieniu od pisarza, Kaczmarski akcentuje przytoczoną ciemniejszą stronę rządów Kniazia Jaremy. W interpretacji poety staje się on groźnym tyranem, traktującym religię w sposób całkowicie instrumentalny. Bez wahania posyła poddanych na śmierć, aby przysłużyli się spełnieniu ambicji jego rodu. Nie mają oni wielkiego wyboru: mogą służyć lub otrzymać nagrodę w postaci wbicia na pal: Kto mnie kocha - pójdzie ze mną / Lub na palik go naniżę!