Jacek Kaczmarski - Walka Jakuba Z Aniołem [tekst, tłumaczenie i interpretacja piosenki]

Walka Jakuba z aniołem to kolejny z zagranych na płycie Raj utworów inspirowanych opowieściami biblijnymi. Tym razem Jacek Kaczmarski nawiązuje do znanego epizodu z historii żydowskiego patriarchy Jakuba.

W Księdze Rodzaju znajdziemy opis starcia pomiędzy mężczyzną i aniołem, które kończy się zwycięstwem pierwszego z nich. Jakub żąda od skrzydlatego posłańca, aby ten udzielił mu błogosławieństwa. Anioł mówi wówczas: Odtąd nie będziesz się zwał Jakub, lecz Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi, i zwyciężyłeś. W późniejszych latach mężczyzna rzeczywiście staje się założycielem nowego narodu – płodzi dwunastu synów, zapoczątkowując Dwanaście Plemion Izraela.

Podobnie jak w przypadku innych biblijnych opowieści z Raju, Kaczmarski modyfikuje historię tak, aby stała się metaforą dla określonego problemu. W tym przypadku jest to zagadnienie wiary, poprzez którą to Bóg jest zależny od człowieka, a nie człowiek od Boga.

Jakub grozi aniołowi (tutaj tożsamemu z Bogiem), że jeżeli nie ustąpi pola, przestanie oddawać mu cześć: Jeśli na drodze do wolności stoisz / Prawa odrzucę precz a Boga zmienię! Groźba okazuje się skuteczna. Bóg schodzi z drogi, jednak ceną za zwycięstwo oraz wolność jest okaleczenie (Wprzód mu odjąwszy władzę w jednej nodze / By wolnych poznać po tym że kulawi).

Jeżeli przyjmiemy polityczną interpretację Raju, Walka... stanowić będzie przypomnienie o wyborze, którego dokonują obywatele państwa totalitarnego: bezpieczne życie w niewoli lub ból jako zapłata za wyzwolenie. Oczywiście, dylemat ten jest uniwersalny i wykracza daleko poza realia Polski Ludowej.

Warto zauważyć, że podobny problem obecny jest w Wygnaniu z raju, gdzie opuszczenie Edenu stanowiło cenę poniesioną za wolność.